Buổi 7: Mô hình Triple Top & Triple Bottom trong Trading: Nhận diện, ý nghĩa và cách giao dịch

admin . 1:20 pm

Chào mừng bạn đã quay trở lại với Khóa học 12 ngày: Mô hình giá trong Trading. Trong Ngày 6, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cặp mô hình “song sinh” Double Top và Double Bottom. Hôm nay, ở Ngày 7, chúng ta sẽ khám phá một phiên bản nâng cấp, mạnh mẽ và hiếm gặp hơn: Mô hình Triple Top (Ba đỉnh) và Triple Bottom (Ba đáy).

Trong thế giới phân tích kỹ thuật, các mô hình đảo chiều đóng vai trò như những biển báo quan trọng, giúp trader dự đoán khả năng kết thúc của một xu hướng và sự bắt đầu của một xu hướng mới. Nếu Double Top/Bottom là một lời cảnh báo, thì Triple Top/Bottom chính là một lời khẳng định đanh thép hơn về sự thay đổi cục diện sắp tới. Hãy cùng đi sâu vào cấu trúc, ý nghĩa tâm lý và chiến lược giao dịch hiệu quả với cặp mô hình kinh điển này nhé!

Mô hình Triple Top là gì?

Mô hình Triple Top (Mô hình Ba đỉnh) là một mô hình giá đảo chiều cực kỳ mạnh mẽ, thường xuất hiện ở cuối một xu hướng tăng dài hạn, báo hiệu sự suy yếu của phe mua (bulls) và khả năng giá sẽ đảo chiều giảm. Về cơ bản, nó cho thấy giá đã cố gắng phá vỡ một vùng kháng cự mạnh ba lần nhưng đều thất bại.

Đặc điểm nhận diện

Để xác định chính xác một mô hình Triple Top, bạn cần chú ý đến các đặc điểm sau:

Xu hướng trước đó: Phải là một xu hướng tăng rõ ràng. Mô hình này không có ý nghĩa nếu xuất hiện trong một thị trường đi ngang (sideways).
Ba đỉnh giá: Mô hình được tạo thành từ ba đỉnh có mức giá xấp xỉ hoặc gần bằng nhau. Sự chênh lệch nhỏ giữa các đỉnh là chấp nhận được, nhưng không nên quá lớn.
Hai đáy tạm thời: Xen kẽ giữa ba đỉnh là hai đáy tạm thời. Đường thẳng nối hai đáy này được gọi là đường viền cổ (Neckline). Đường neckline có thể nằm ngang hoặc dốc nhẹ.
Khối lượng giao dịch (Volume): Thông thường, khối lượng giao dịch có xu hướng giảm dần qua mỗi đỉnh, cho thấy sự đuối sức của phe mua. Khi giá phá vỡ (breakout) đường neckline, khối lượng giao dịch thường tăng đột biến, xác nhận cho tín hiệu giảm giá.

Ý nghĩa tâm lý thị trường

Đằng sau những con số và đường kẻ là một cuộc chiến tâm lý căng thẳng giữa phe mua và phe bán:

Đỉnh thứ nhất: Phe mua đang hưng phấn đẩy giá lên cao, tạo ra đỉnh đầu tiên. Sau đó, áp lực chốt lời xuất hiện, đẩy giá điều chỉnh xuống.
Đỉnh thứ hai: Phe mua một lần nữa tập hợp sức mạnh, tin rằng xu hướng tăng sẽ tiếp tục. Họ đẩy giá lên lại vùng đỉnh cũ nhưng lại gặp phải sức kháng cự mạnh mẽ từ phe bán và tiếp tục thất bại. Lòng tin của phe mua bắt đầu lung lay.
Đỉnh thứ ba: Đây là nỗ lực cuối cùng trong tuyệt vọng của phe mua. Họ cố gắng đẩy giá lên lần nữa, nhưng lực mua đã quá yếu. Phe bán, nhận thấy sự suy yếu này, đã hoàn toàn chiếm lĩnh thị trường. Khi giá không thể vượt qua đỉnh cũ và quay đầu giảm mạnh, sự hoảng loạn của phe mua bắt đầu, và khi giá phá vỡ đường Neckline, đó là dấu hiệu xác nhận xu hướng tăng đã kết thúc.

Mô hình Triple Bottom là gì?

Ngược lại hoàn toàn với Triple Top, mô hình Triple Bottom (Mô hình Ba đáy) là một mô hình đảo chiều tăng giá, hình thành ở cuối một xu hướng giảm, báo hiệu phe bán (bears) đã kiệt sức và phe mua sắp giành lại quyền kiểm soát. Mô hình cho thấy giá đã kiểm tra (test) một vùng hỗ trợ mạnh ba lần mà không thể xuyên thủng.

Mô hình Triple Top & Triple Bottom trong Trading: Nhận diện, ý nghĩa và cách giao dịch

Đặc điểm nhận diện

Các đặc điểm của mô hình Triple Bottom là hình ảnh phản chiếu của Triple Top:

Xu hướng trước đó: Phải là một xu hướng giảm rõ ràng.
Ba đáy giá: Mô hình có ba đáy với mức giá xấp xỉ bằng nhau.
Hai đỉnh tạm thời: Nằm giữa ba đáy là hai đỉnh hồi phục tạm thời. Đường nối hai đỉnh này chính là đường viền cổ (Neckline).
Khối lượng giao dịch (Volume): Volume thường cao ở đáy đầu tiên và giảm dần ở các đáy sau. Khi giá breakout khỏi neckline, volume tăng mạnh là một tín hiệu xác nhận đáng tin cậy.

Ý nghĩa tâm lý thị trường

Câu chuyện tâm lý của Triple Bottom là về sự kiên cường của phe mua:

Đáy thứ nhất: Phe bán đang chiếm ưu thế, đẩy giá xuống mức thấp mới. Tại đây, phe mua bắt đầu tham gia, cho rằng giá đã đủ rẻ, và đẩy giá hồi phục.
Đáy thứ hai: Phe bán cố gắng đẩy giá xuống sâu hơn nữa nhưng lại bị chặn đứng tại vùng hỗ trợ cũ. Điều này cho thấy phe mua đang phòng thủ rất quyết liệt tại vùng giá này.
Đáy thứ ba: Phe bán tung ra đòn tấn công cuối cùng nhưng không thể xuyên thủng được bức tường hỗ trợ. Sự thất bại liên tiếp này khiến phe bán mất niềm tin và bắt đầu đóng vị thế bán của mình. Khi phe mua nhận thấy phe bán đã kiệt sức, họ sẽ mạnh mẽ đẩy giá lên, và cú breakout neckline chính là phát súng hiệu lệnh cho một xu hướng tăng mới.

So sánh Triple Top/Bottom với Double Top/Bottom

Cả hai cặp mô hình này đều thuộc nhóm mô hình đảo chiều và có những điểm tương đồng, nhưng sự khác biệt lại chính là yếu tố tạo nên sức mạnh của Triple Top Triple Bottom.

Điểm giống nhau

Bản chất: Cả hai đều là mô hình báo hiệu sự đảo chiều của xu hướng hiện tại.
Cấu trúc: Đều có các đỉnh/đáy ngang bằng và một đường Neckline đóng vai trò là ngưỡng xác nhận.
Cách giao dịch: Chiến lược giao dịch cơ bản đều dựa trên tín hiệu breakout neckline.

Sự khác biệt cốt lõi

Số lần kiểm tra: Đây là điểm khác biệt rõ ràng nhất. Triple Top/Bottom kiểm tra vùng kháng cự/hỗ trợ 3 lần, trong khi Double Top/Bottom chỉ kiểm tra 2 lần.
Độ tin cậy: Do có thêm một lần kiểm tra thất bại, mô hình Triple Top và mô hình Triple Bottom được coi là có độ tin cậy cao hơn đáng kể. Việc giá không thể phá vỡ một mức cản sau ba nỗ lực liên tiếp là một bằng chứng rất mạnh mẽ cho thấy sự thay đổi trong cán cân cung cầu.
Tần suất xuất hiện: Chính vì độ tin cậy cao hơn mà cặp mô hình ba đỉnh/ba đáy hiếm khi xuất hiện trên biểu đồ hơn so với cặp hai đỉnh/hai đáy.

Điểm mạnh và hạn chế của mô hình Triple Top & Triple Bottom

Điểm mạnh (Pros)

Tín hiệu cực kỳ rõ ràng: Cấu trúc ba đỉnh/ba đáy rất dễ nhận diện trên biểu đồ.
Độ tin cậy cao: Được xem là một trong những mô hình đảo chiều đáng tin cậy nhất trong phân tích kỹ thuật và price action.
Xác định mục tiêu giá rõ ràng: Giúp trader dễ dàng đặt lệnh Stop Loss và Take Profit, mang lại tỷ lệ Rủi ro:Lợi nhuận (Risk:Reward) tiềm năng hấp dẫn.

Hạn chế (Cons)

Hiếm gặp: Mô hình này không xuất hiện thường xuyên, đòi hỏi trader phải rất kiên nhẫn để chờ đợi.
Thời gian hình thành dài: Quá trình tạo ra ba đỉnh/ba đáy có thể kéo dài, đôi khi khiến trader thiếu kiên nhẫn và vào lệnh sớm.
Nguy cơ breakout giả (False Breakout): Giống như mọi mô hình khác, breakout giả vẫn có thể xảy ra, dù xác suất thấp hơn.

Chiến lược giao dịch thực tế

Để giao dịch hiệu quả với mô hình Triple Top và mô hình Triple Bottom, bạn cần tuân thủ một kế hoạch rõ ràng.

1. Xác định mô hình và vẽ Neckline

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là nhận diện chính xác mô hình với ba đỉnh/đáy gần bằng nhau. Sau đó, vẽ đường Neckline bằng cách nối các điểm đáy (với Triple Top) hoặc các điểm đỉnh (với Triple Bottom) nằm xen kẽ.

2. Chờ đợi tín hiệu Breakout quyết đoán

Kiên nhẫn là chìa khóa. Đừng bao giờ vào lệnh khi mô hình chưa hoàn thành. Tín hiệu xác nhận chỉ đến khi một cây nến đóng cửa một cách rõ ràng bên dưới (với Triple Top) hoặc bên trên (với Triple Bottom) đường Neckline.

3. Cách vào lệnh (Entry)

Có hai cách tiếp cận phổ biến:

Vào lệnh ngay khi breakout: Mở vị thế BÁN (SELL) ngay sau khi cây nến xác nhận phá vỡ Neckline của Triple Top, hoặc MUA (BUY) khi phá vỡ Neckline của Triple Bottom. Cách này giúp bạn không bỏ lỡ cơ hội nhưng có thể rủi ro hơn.
Chờ giá quay lại retest Neckline: Sau khi breakout, giá thường có xu hướng quay trở lại kiểm tra đường Neckline một lần nữa (lúc này Neckline đã chuyển vai trò từ hỗ trợ thành kháng cự và ngược lại). Vào lệnh tại điểm retest này sẽ an toàn hơn và cho điểm vào tối ưu hơn.

4. Đặt Stop Loss & Take Profit

Stop Loss (Cắt lỗ):
- Với mô hình Triple Top, đặt Stop Loss phía trên đỉnh cao nhất của mô hình một chút.
- Với mô hình Triple Bottom, đặt Stop Loss phía dưới đáy thấp nhất của mô hình một chút.
Take Profit (Chốt lời):
- Đo chiều cao từ đỉnh cao nhất xuống đường Neckline (đối với Triple Top) hoặc từ đáy thấp nhất lên đường Neckline (đối với Triple Bottom).
- Đặt mục tiêu chốt lời bằng đúng khoảng cách đó, tính từ điểm breakout.

Lưu ý quan trọng về Volume

Hãy luôn quan sát khối lượng giao dịch. Một cú breakout neckline đi kèm với volume tăng đột biến sẽ là một tín hiệu xác nhận cực kỳ mạnh mẽ, làm tăng đáng kể xác suất thành công của giao dịch. Nếu breakout xảy ra với volume yếu, hãy cẩn thận vì đó có thể là một cú breakout giả.

Kết bài

Mô hình Triple Top và Triple Bottom là những vũ khí mạnh mẽ trong kho công cụ của một nhà giao dịch theo trường phái price action. Dù hiếm gặp, nhưng khi chúng xuất hiện và được xác nhận đúng cách, chúng thường mang lại những cơ hội giao dịch với xác suất thành công cao. Chìa khóa để chinh phục cặp mô hình này không chỉ nằm ở việc nhận diện, mà còn ở sự kiên nhẫn vô song để chờ đợi tín hiệu breakout rõ ràng.

Trong Ngày 8 của khóa học, chúng ta sẽ tiếp tục hành trình với một mô hình cũng rất kinh điển nhưng mang ý nghĩa hoàn toàn khác: Mô hình Vai – Đầu – Vai (Head and Shoulders). Đây cũng là một mô hình đảo chiều cực mạnh, đừng bỏ lỡ nhé!

➡️ Hãy tiếp tục theo dõi series 12 ngày để nắm vững toàn bộ các mô hình giá quan trọng và nâng cao kỹ năng giao dịch của bạn!